Gdyby nie pandemia, praca zdalna prawdopodobnie nadal by „raczkowała” ze względu na różnorodne obiekcje i obawy główne pracodawców. Lockdown i konieczność dostosowania się do utrudnionych okoliczności zmusiły obie strony stosunku pracy do znalezienia rozwiązania. I tak, dziś praca zdalna jest trybem pracy kreślonym przez przepisy Kodeksu Pracy. W dniu 1 grudnia 2022 roku uchwalono nowelizację ustawy, wprowadzającą do Kodeksu nowy rozdział, który w całości odnosi się do pracy zdalnej.

Czym jest praca zdalna – definicja

Zgodnie z art. 6718 Kodeksu Pracy praca zdalna to taka praca, która może być wykonywana całkowicie lub częściowo w miejscu wskazanym przez pracownika i każdorazowo uzgodnionym z pracodawcą, w tym pod adresem zamieszkania pracownika, w szczególności z wykorzystaniem środków bezpośredniego porozumiewania się na odległość.

Oznacza to, że praca zdalna może być wykonywana jak każda inna praca po uprzednim uzgodnieniu miejsca jej świadczenia. Miejscem tym może być zarówno miejsce zamieszkania, jak i mieszkanie na wyspach Bahama – warunek jest jeden. Musimy:

• mieć dostęp do internetu,
• złożyć oświadczenie, że dysponujemy odpowiednimi warunkami lokalowymi do świadczenia pracy w ten sposób,
• pracodawca ma mieć możliwość skontrolowania tego w jaki sposób wykonujemy obowiązek pracy.

Przede wszystkim jednak, aby praca zdalna była możliwa musi to wynikać z jej charakteru. Oznacza to, że nie może jej wykonywać kierowca, pracownik zakładu produkcyjnego, budowlaniec czy kelnerka w restauracji.

Przepisy Kodeksu Pracy wykluczają również możliwość zlecenia pracy zdalnej w przypadku prac szczególnie niebezpiecznych czy powodujących intensywne brudzenie.

Podsumowując, pracę zdalną mogą wykonywać przede wszystkim pracownicy biurowi, którzy mogą się komunikować i przesyłać swoją pracę za pomocą środków do komunikacji na odległość.

Czy pracodawca może zlecić pracownikowi pracę zdalną?

Odpowiedź brzmi tak! Może to nastąpić na samym początku współpracy, albo w trakcie trwania umowy. Ponadto, pracodawca ma prawo „wysłać” pracownika „na pracę zdalną” w przypadkach zagrożenia epidemiologicznego lub gdy nie jest on w stanie zapewnić warunków zgodnych z przepisami BHP wynikających z działania siły wyższej.

Czy pracownik może zawnioskować o pracę zdalną

Odpowiedź brzmi również tak! Jednak pracodawca nie zawsze musi wyrazić na nią zgodę.  Sytuacje, w których pracodawca ma obowiązek uwzględnić wniosek o tryb zdalnej pracy to:

• Złożenie wniosku przez pracownicę w ciąży,
• Złożenie wniosku przez pracownika sprawującego opiekę nad dzieckiem do ukończenia 4. roku życia,
• Złożenie wniosku przez pracownika sprawującego opiekę nad innym członkiem najbliższej rodziny lub osobą pozostającą we wspólnym gospodarstwie domowym, posiadający orzeczenie o niepełnosprawności.

Oznacza to, że w większości przypadków pracodawca będzie miał możliwość podjęcia decyzji o akceptacji wniosku o pracę w trybie zdalnym.

Obwiązki związane z pracą zdalną

Jakie inne obowiązki nakładają nowe przepisy Kodeksu Pracy na pracodawcę? M.in.:

• wprowadzenie regulaminu pracy zdalnej
• zapewnienie pracownikowi zdalnemu materiały i narzędzia pracy, niezbędne do wykonywania pracy zdalnej (komputer, telefon, etc.),
• zapewnienie instalacji, serwisu i konserwacji przekazanych narzędzi pracy lub pokryć niezbędne koszty z tym związane,
• pokrycie kosztów energii elektrycznej oraz usług telekomunikacyjnych (Internetu) niezbędnych do wykonywania pracy zdalnej,
• pokrycie innych kosztów związanych z wykonywaniem pracy zdalnej, na zasadach określonych w regulaminie pracy zdalnej,
• zapewnienie pracownikom zdalnym szkoleń niezbędnych do wykonywania pracy zdalnej,
• obowiązek równego traktowania pracowników zdalnych w zakresie nawiązania i rozwiązania stosunku pracy, warunków zatrudnienia, awansowania oraz dostępu do szkoleń,
• zakaz dyskryminacji pracownika z powodu wykonywania przez niego pracy zdalnej lub odmowy pracy zdalnej,
• prawo pracownika zdalnego do przebywania, w razie potrzeby, na terenie zakładu pracy, korzystania z urządzeń, pomieszczeń i obiektów pracodawcy, kontaktowania się z innymi pracownikami i urządzeń pracodawcy, na zasadach przyjętych dla ogółu pracowników.

Prawo do kontroli pracownika

Poza powyższymi obowiązkami, pracodawca ma prawo do kontroli:

• czasu pracy,
• warunków BHP,
• ochrony danych,
• sposobu wykonywania pracy przez pracownika w czasie pracy.

Prawo to dotyczy nawet jeśli praca zdalna jest wykonywana w miejscu zamieszkania pracownika.

Więcej na temat pracy zdalnej dowiesz się podczas szkolenia smart2know JAKIE ZMIANY W PRAWIE PRACY ZOSTANĄ WPROWADZONE W 2023 ROKU?

Zapraszamy na najbliższe terminy: 22.03.2023 i 26.04.2023r.