Blog

Regulacje prawne dotyczące mobbingu.

Mobbing to wszelkie działania, które naruszają godność pracownika i prowadzą do jego upokorzenia bądź izolacji. Zgodnie z przepisami prawa, pracodawca ma obowiązek zapobiegania mobbingowi w miejscu pracy i reagowania na sytuacje mobbingowe.

Definicja mobbingu znajduje się w artykule 94³ Kodeksu pracy.

„Mobbing oznacza działania lub zachowania dotyczące pracownika lub skierowane przeciwko pracownikowi, polegające na uporczywym i długotrwałym nękaniu lub zastraszaniu pracownika, wywołujące u niego zaniżoną ocenę przydatności zawodowej, powodujące lub mające na celu poniżenie lub ośmieszenie pracownika, izolowanie go lub wyeliminowanie z zespołu współpracowników.”

Oto kilka konkretnych przykładów działań, które mogą być uznane za mobbing w miejscu pracy:

Werbalne nękanie

• Regularne używanie obraźliwych słów, wyzwisk, poniżających uwag lub złośliwych komentarzy wobec pracownika.

Szkalowanie

• Rozpowszechnianie nieprawdziwych informacji lub plotek na temat pracownika w celu zaszkodzenia mu w środowisku zawodowym.

Izolacja społeczna

• Celowe wyłączanie pracownika z działań zespołu, unikanie wspólnych spotkań czy wykluczanie go ze społeczności pracowniczej.

Sabotaż zawodowy

• Celowe działania mające na celu utrudnienie lub uniemożliwienie wykonywania pracy przez pracownika, na przykład ukrywanie informacji, niszczenie pracy czy wprowadzanie w błąd.

Przekazywanie zadań poniżej kwalifikacji

• Celowe przypisywanie pracownikowi zadań, które są znacznie poniżej jego kwalifikacji i umiejętności, w celu zaniżenia jego znaczenia w organizacji.

Zmienianie warunków pracy bez konsultacji

• Bez uzasadnionych powodów dokonywanie zmian w warunkach pracy pracownika, takich jak godziny pracy czy miejsce wykonywania obowiązków, co może prowadzić do dyskomfortu.

Nieuzasadniona krytyka

• Systematyczne krytykowanie pracownika bez konstruktywnych sugestii czy uzasadnienia, co prowadzi do obniżenia jego samooceny.

Uporczywe ignorowanie

• Celowe ignorowanie pracownika w sytuacjach zawodowych, takich jak spotkania czy wspólne projekty, co prowadzi do jego marginalizacji.

Rozpoznanie mobbingu może być czasami trudne, ponieważ niektóre zachowania mogą być mylone z tym zjawiskiem, zwłaszcza jeśli nie są one systematyczne i celowe.

Poniżej przedstawiamy kilka zjawisk lub zachowań, które mogą wydawać się podobne do mobbingu, ale nie zawsze są uznawane za takie:

• Konstruktywna krytyka

Niektóre formy krytyki są naturalne w miejscu pracy i mogą być konstruktywne, mając na celu poprawę wyników lub rozwoju umiejętności pracownika. W odróżnieniu od mobbingu, konstruktywna krytyka zawiera sugestie, zachętę dla poprawy oraz ofertę wsparcia.

• Niedoprecyzowane komunikaty

Niektóre niejasne komunikaty lub brak jasnych instrukcji niekoniecznie są formą mobbingu, ale mogą prowadzić do nieporozumień. W tym przypadku problem leży w nieefektywnej komunikacji, a nie w celowym nękaniu.

• Różnice zdań

Konflikty czy różnice w punktach widzenia są normalne w miejscu pracy. Mobbing obejmuje celowe i uporczywe działania mające na celu szkodzenie pracownikowi, podczas gdy różnice opinii mogą wynikać z naturalnych zróżnicowań.

• Opór przed zmianą

Pracownicy mogą odczuwać niezadowolenie lub opór wobec zmian w miejscu pracy. Mobbing to jednak celowe działania mające na celu zaszkodzenie, a nie zwykłe opór przed zmianami.

• Zarządzanie efektywnością

Ustalanie wymagań dotyczących wydajności, monitorowanie postępów pracowników i egzekwowanie wykonania planów i zadań jest standardową praktyką zarządzania. Mobbing to nieuzasadnione naciski i działania mające na celu zaszkodzenie pracownikowi.

Rozróżnienie między trudnymi sytuacjami a mobbingiem wymaga uwzględnienia kontekstu oraz intencji.

Jeśli pracownik ma wątpliwości co do charakteru danego zachowania, warto skonsultować się z działem HR, osobami wyznaczonymi przez pracodawcę lub innymi specjalistami działającymi w organizacji zgodnie z obowiązującymi procedurami.

Ważne jest zauważenie, że mobbing może przybierać różne formy i może być trudny do zidentyfikowania. Kluczowa jest świadomość pracowników, pracodawców i kierownictwa w zakresie tych zachowań oraz skuteczne przeciwdziałanie temu problemowi w miejscu pracy.

Zgodnie z artykułem 94³  kodeksu pracy, każdy pracodawca ma obowiązek przeciwdziałać mobbingowi. W jaki sposób powinien to robić?

Przede wszystkim należy:

• zapewnić pracownikom i osobom kierującym pracownikami edukację w tym zakresie i pracować nad budowaniem świadomości,
• zapewnić możliwość szybkiego reagowania na mobbing,
• wdrażać jasną i skuteczną politykę antymobbingową w miejscu pracy, z zaznaczeniem konsekwencji dla sprawców,
• zapewnić dostęp do wsparcia psychologicznego dla ofiar mobbingu, aby pomóc im przejść przez trudne doświadczenia.

Jedną z podstawowych kwestii w zapobieganiu mobbingowi jest kształcenie umiejętności kadry kierowniczej z zakresu komunikacji. Niedopasowany do okoliczności język komunikatu, odnoszenie się do osoby a nie do faktu, oskarżanie a nie szukanie rozwiązania- to tylko kilka przyczyn powstawania konfliktu. Przy czym należy zaznaczyć, że konflikt sam w sobie nie jest mobbingiem ale może być z nim mylony, a w dłuższej perspektywie może do niego doprowadzić.